
Hemoroid sebebi olabilecek bir çok sebep bulunur; fakat çoğunlukla hemoroidin neden kaynaklandığı tam olarak anlaşılamaz. Hemoroidler, anüsün dış kısmında cilt altında yerleşim gösteriyorsa eksternal, rektum dediğimiz kalın bağırsağın son kısmında bulunuyorsa internal hemoroid olarak adlandırılır.
Basur, toplumda yetişkinlerin nerdeyse dörtte birinde bazen ortaya çıkan yaygın bir rahatsızlıktır. Hemoroidlerde daima belirti görülmez. Ancak çoğunlukla. Kaşıntı, rahatsızlık hissi ve kanama gibi belirtilerle kendisini gösterir. Hemoroid içinde kan pıhtısı oluşursa şiddetli bir ağrıya neden olur. Tedavi için pıhtının boşaltılması gerekebilir. Neyse ki hemoroid tedavisinde pek çok etkili tedavi seçeneği bulunur. Birçok kişi, evde uygulanabilecek tedavilerle ve yaşam biçimi değişiklikleriyle belirtilerden kısmen ya da bütünüyle kurtulabilir.
Hemoroid(Basur) Belirtileri Nelerdir?
Hemoroid (Basur) belirtileri hemoroid türüne göre değişiklik gösterir. Eksternal hemoroidi olanlarda
- Anüs etrafında ortaya çıkan şiddetli kaşıntı ve rahatsızlık hissi
- Anüs yakınında kaşıntılı, ağrılı yumru veya şişlik
- Bölgede özellikle oturmakla artan ağrı
- Dışkıda kan
en sık görülen belirtilerdir. Bölgenin aşırı zorlanması, ovulması veya temizlenmesi belirtileri daha da kötüleştirebilir. Birçok kişide dış hemoroid ile ilişkili bu belirtiler birkaç gün içerisinde kaybolur.
İnternal hemoroid rahatsızlığında görülen belirtiler:
- Dışkıda veya tuvalet kağıdında parlak kırmızı kan
- Makattan basurun sarkarak ele gelmesi
olarak sıralanır. Genellikle sarkık olmayan iç hemoroid ağrılı değildir. Fakat sarkmış iç hemoroid ağrıya ve rahatsızlığa neden olur.
Anüsle ilgili belirti ve bulguların en büyük sebebi basur olsa da hepsinin nedeni değildir. Bazı hemoroid semptomları, diğer sindirim sistemi problemlerine benzerlik gösterir. Örneğin; makattan kan gelmesi; crohn hastalığı, ülseratif kolit, kolon veya rektum kanseri gibi oldukça farklı bağırsak hastalıklarının bir işareti olabilir.
Hemoroid(Basur) Nedenleri Nelerdir?
Hemoroid; kronik kabızlık, tuvalette uzun süre oturma ve dışkılama sırasında zorlanma ile ilişkilidir. Bunların hepsi alana gelen ve bölgesel kan akışını etkileyerek damarları havuz haline getirip büyütür. Bu, hemde genişleyen uterusun, damarlara baskı uygulaması sebebiyle gebelik sırasında hemoroid sıklığında artışı da açıklar.
Yapılan son çalışmalar, basur rahatsızlığına sahip bireylerde anüse ait düz kasların, rahatsızlığı taşımayanlara göre istirahat halinde bile daha sıkı olma eğiliminde olduğunu göstermektedir. Kabızlık, bu sıkıntılara katkıda bulunur çünkü bağırsak hareketleri esnasında ortaya çıkan gerilme, anal kanaldaki basıncı arttırır. Bu da hemoroidleri anüs istemli sfinkter kasına doğru zorlar. Hemoroidi tutan bağ dokuları yaşla beraber zayıflar ve hemoroid daha da şişer ya da sarkar.
Hemoroid(Basur) Çeşitleri Nelerdir?
Tüm hemoroidlerin aynı olmadığını bilmek önemlidir. Aslında internal, eksternal, prolapse ve troboze olmak üzere dört tür hemoroid bulunur ve bunlar bulundukları yere, belirtilere ve her ikisine göre gruplandırılır. Kalın bağırsağın son üçte birlik kısmına rektum adı verilir ve burası dışkının geçici olarak depolandığı yerdir. Rektumun 1/3 alt kısmında ortaya çıkan toplar damar genişlemeleri iç basur ya da internal hemoroid olarak adlandırılır. Bunlar dokunmaya, acıya, gerilmeye veya sıcaklığa duyarlı değildir ve çıkıntı seviyelerine bağlı şekilde 1 ile 4 arasında derecelendirilir.
Perianal hematom olarak da adlandırılan dış basur ya da eksternal hemoroid, anüsün dış kısmı çevresinde bulunan deri altında gelişir. Bu hemoroidler kaşıntılı veya ağrılı olabilir ve mavimsi renklidir. Bunun dışında prolapse hemoroid ve tromboze hemoroid gibi farklı hemoroid çeşitleri de bulunur. İç basurun anüsten dışarı sarkmasına prolapse hemoroid, basur içinde kan pıhtısı bulunmasına tromboze hemoroid denir.
İç hemoroid Dereceleri Nelerdir?
İç hemoroidler sarkma miktarına göre 1 ile 4 arasında derecelendirilir.
- Derece I: Hemoroid belirgin iken, anal kanadan çıkıntı yapmaz. Hemoroidde kanama olabilir.
- Derece II: Bağırsak hareketi sırasında hemoroid kanal dışına doğru çıkıntı oluşturur. Fakat kendiliğinden içeriye döner.
- Derece III: Bağırsak hareketi veya başka bir egzersiz şekli sebebiyle hemoroid makattan çıkıntı yapar ve ancak parmakla itilerek eski konumuna döndürülebilir.
- Derece IV: Hemoroid bütünüyle sarkmıştır ve bütünüyle anal kanalın dışında bulunur. İçeride kalamaz ve itilemezler.
Hemoroid(Basur) Tanısı Nasıl Konur?
Birçok kişi hemoroid sorunlarıyla ilgili doktora gitmekten utanmaktadır. Bu nedenle rahatsızlığı bulunanların % 75'inde hemoroidde büyüme olmasına karşın bunlardan yalnızca %4'lük bir bölümü bir doktora başvurmaktadır. Ayrıntılı bir tıbbi muayene yapılması, doktorunuzun etkili bir tedavi yöntemi önermesine yardımcı olur. Bu belirtileriniz için daha ciddi sebeplerin de dışlanmasına yardım eder. Doktorunuz dış hemoroid olup olmadığınızı kolayca görebilir. İç hemoroid teşhisi için ise anal kanal ve rektum muayenesi ve başka testler yapılır.
Rektum muayenesi, doktor tarafından parmakla yapılır. Muayene ile daha ileri tetkik gerekip gerekmediği konusuna karar verilir. İç hemoroidler çok yumuşak olduğundan muayene ile tespit edilemeyebilir. Bu sebeple rektum ve diğer kalın bağırsak kısımlarının kolonoskopi adı verilen ve ucunda kamera bulunan bir aletle incelenmesi gerekebilir. Doktorunuz aşağıda belirtilen durumlarda kolonoskopi kullanarak tüm kalın bağırsağınızı incelemek isteyebilir:
- Belirti ve bulgular başka bir sindirim sistemi rahatsızlığınız olabileceğini gösteriyorsa
- Kalın bağırsak kanseri için risk faktörleriniz var ise
- Orta yaştaysanız ve yakın zamanda kolonoskopi yapılmadıysa
Hemoroid(Basur) Tedavi Teknikleri Nelerdir?
Dış hemoroid, genelde hastada rahatsızlık hissine neden olmadıkça spesifik bir tedavi gerektirmez. Düşük dereceli iç hemoroidler ise etkili ilaçlar ve farklı ameliyatsız yöntemler ile tedavi edilebilir. Bu yöntemler ve ilaçlarla başarılı olunamazsa, komplikasyonlar gelişirse ya da hemoroid ileri derecede ise cerrahi tedavi alternatifleri gözden geçirilir.
Tıbbi ilaç tedavisinin temel amacı, hemoroidi iyileştirmekten ziyade belirtileri kontrol altına almak ve altta yatan rahatsızlığı ortadan kaldırmaktır. Bunun için hap, fitil, krem ??ve mendil gibi farklı ilaç formları kullanılmaktadır. İlaç tedavisine dirençli düşük dereceli hemoroidler, yüksek dereceli hemoroidler, boğulma ve tromboz gibi komplikasyonlara sebep olan hemoroidlerde genelde cerrahi müdahale gereklidir.
Hemoroid'den Korunma Teknikleri
Hemoroidi önlemenin en kısa yolu dışkınızı yumuşak tutmaktır. Hemoroidi önlemek ve belirtileri azaltmak için şu ip uçlarını takip edebilirsiniz:
- Yüksek lifli gıdalar tüketmek fayda sağlar. Bunun için daha fazla meyve, sebze ve tahıl yemeye özen gösterebilirsiniz.
- Eğer besinlerden tavsiye edilen miktarda lif alamıyorsanız lif içeren gıda takviyesi kullanmayı düşünebilirsiniz.
- Günde altı ila 8 bardak su ve alkol içermeyen diğer sıvıları tüketmek yumuşak bir dışkı için gereklidir.
- Dışkılama ihtiyacı hissettiğinizde beklemeden hemen tuvalete gitmeniz kabızlığı engellemek için önemlidir.
- Kabızlığı engellemek için aktif bir hayat sürmek faydalı olur. Egzersiz yapmak hemoroid tetikleyen aşırı kilolarınızdan da kurtulmanıza yardım eder.
- Uzun süre oturmaktan kaçınmak gerekir; çünkü uzun sürelerle oturmak, özellikle de tuvalette oturmak anüs damarlarındaki basınçta artışa yol açacağı için basur nedeni olabilir.
Eğer basur kaynaklı olduğunu düşündüğünüz belirtilere sahipseniz, rahatsızlık ilerlemeden tedavi olmak için bir sağlık kuruluşuna başvuru yapabilirsiniz.
Kaynak: MP